Duurzaamheid

Wat een duurzamere keuze is - begraven of cremeren - en hoe nieuwe uitvaarttechnieken zoals resomeren op dat gebied scoren, is moeilijk te zeggen.

GreenLeave volgt de ontwikkelingen nauwkeurig en komt tot nu toe tot de conclusie dat de huidige uitvaarttechnieken (begraven en cremeren) in milieu-impact nog niet zo slecht scoren. Zeker als daarbij duurzame keuzes gemaakt worden.

Meer informatie over de keuze voor begraven of cremeren leest u op de website van GreenLeave.

Natuurbegraven klinkt als een duurzame optie voor wie voor begraven kiest. En dat kan het ook zijn, maar is het niet altijd!

Het milieuvoordeel van de keuze voor een natuurbegraafplaats zit hem niet zozeer in de begraafplaats zelf, maar in de regels die op natuurbegraafplaatsen gelden voor het grafmonument en de uitvaartkist of wade. Als u kiest voor een begrafenis op een reguliere begraafplaats met een natuurlijk grafmonument en een biologisch goed afbreekbare kist of wade, is dat ook een duurzame keuze. Daar komt bij dat natuurbegraafplaatsen vaak wat verder weg liggen, zodat het vervoer ernaar toe vaak meer milieu-impact heeft.

Meer informatie over natuurbegraven leest u hier.

Duurzame opties zijn een uitvaartkist gemaakt van binnenlands hout, binnenlandse wilgentenen of (maar niet voor cremeren) karton. Een duurzame uitvaartkist of draagbaar is bij voorkeur aan de wind gedroogd, zodat er geen gasinstallaties zijn gebruikt en er dus geen CO2-uitstoot heeft plaats gevonden. De uitvaartkist is ook bij voorkeur ongelakt - zodat er geen giftige lakken in de grond of in de oven komen - en als er lijm nodig is, is die op waterbasis.

U kiest tevens voor hennepstof of linnen voor de bekleding van de uitvaartkist. Voor deze stoffen hoeven geen pesticiden gebruikt te worden en er is weinig water nodig om de planten te laten groeien (ten opzichte van katoen, dat veel pesticiden en water gebruikt).

Meer informatie over uitvaartkisten leest u op de website van GreenLeave.

In plaats van een overledene te begraven of cremeren in een uitvaartkist mag dat sinds 1991 ook in een lijkwade. Het meest duurzaam zijn lijkwaden van hennepstof, linnen of wol. Voor de teelt van katoen worden veel pesticiden en water gebruikt.

Meer informatie over lijkwades leest u op de website van GreenLeave.

Kleding van natuurlijke materialen is beter afbreekbaar, dan synthetische kleding. Kleding gemaakt van bijvoorbeeld wol, katoen of linnen - waaraan geen synthetische materialen zijn toegevoegd - verdient daarom de voorkeur.

Sieraden kunnen beter niet mee in de kist want deze materialen breken niet af in de natuur of smelten bij crematie. U kunt bijvoorbeeld wel houten sieraden of voorwerpen, of bloemen aan de overledene meegeven. De bril van de overledene kan worden gedoneerd.

Meer informatie over de kleding van de overledene en giften in de kist vindt u op de website van GreenLeave.

Tussen het overlijden en de uitvaart wordt het lichaam van de overledene veelal gekoeld. Dat kan in een uitvaartcentrum of thuis middels een elektrische koeling, of door graszoden te gebruiken. Dat laatste is minder efficiënt en of het mogelijk is, is afhankelijk van de staat van het lichaam van de overledene en de ruimte waarin de overledene wordt opgebaard. Koelen in een uitvaartcentrum kost veel minder energie dan koelen bij een thuisopbaring (waarvoor losse koelapparatuur gebruikt wordt).

Door het aantal dagen tussen het overlijden en de uitvaart te verkorten, is minder conservering nodig.

Meer informatie over het opbaren van de overledene leest u op de website van GreenLeave.

Het vervoer van de mensen die de uitvaart bezoeken, is verantwoordelijk voor een groot deel van de milieu-impact van een uitvaart. Door de opbaring, de uitvaartplechtigheid en de condoleance op dezelfde plaats te houden, beperkt u de verplaatsingen tot het minimum. Dat is een grote milieuwinst!

Op het gebied van het vervoer van de overledene zijn er legio mogelijkheden, zoals bijvoorbeeld een loopkoets of uitvaartfiets. Een andere optie is een uitvaartbus, waarin zowel de overledene als de nabestaanden vervoerd kunnen worden.

Meer informatie over vervoer op de dag van de uitvaart leest u op de website van GreenLeave.

Wanneer gekozen wordt voor een papieren rouwbrief of -kaart, dan kan de keuze het beste uitgaan naar 100% gerecycled papier of ongebleekt papier van vezels die afkomstig zijn uit duurzaam beheerde bossen, en een lichte papiersoort. Ook kunt u kiezen voor een digitale rouwbrief.

Meer informatie over rouwdrukwerk leest u op de website van GreenLeave.

Voor het kweken van bloemen worden vaak veel pesticiden en water gebruikt. Bovendien kunnen arbeidsomstandigheden bij kwekerijen buiten Europa niet altijd goed zijn. 

Een duurzaam alternatief is bijvoorbeeld het plukken van bloemen uit eigen tuin. Andere opties voor rouwboeketten zijn het bestellen van Nederlandse seizoensbloemen of bloemen met een keurmerk voor betere arbeidsomstandigheden en minder milieuschade.

Ook kunt u aan bezoekers vragen om in plaats van bloemen een donatie aan een goed doel te doen.

Meer informatie over rouwboeketten leest u op de website van GreenLeave.

Bij de catering kan gedacht worden aan het gebruiken van producten van lokale leveranciers en producten met een biologisch, fairtrade- en/of eko-keurmerk. Het is daarnaast belangrijk om verspilling te voorkomen. Overlegt u hierover dus met uw uitvaartverzorger en maakt u een reële inschatting van hoeveel mensen de uitvaart bezoeken en wat zij consumeren.

Ook is het duurzaam kraanwater in plaats van flessenwater te (laten) schenken: het scheelt het transport van water en de milieuvervuilende fles.

Meer informatie over duurzame catering leest u op de website van GreenLeave.

De steen voor een grafmonument komt vaak uit China of India. De winning ervan kost veel energie en zorgt voor aantasting van oppervlakte, grondwater, lucht en landschap. De arbeidsomstandigheden zijn vaak slecht. Duurzame alternatieven zijn bijvoorbeeld een grafaanduiding van hout, planten of een zwerfkei.

Ook kan een bestaand grafmonument hergebruikt worden door een laagje van de steen af te slijpen en er een nieuwe tekst op te zetten, of bijvoorbeeld door de steen met de tekst naar beneden op het graf te leggen.

Meer informatie over duurzame grafmonumenten leest u op de website van GreenLeave.

Een duurzame sierurn is gemaakt van een hernieuwbaar materiaal, zoals hout of klei. Grondstoffen zoals aluminium, brons of staal zijn eindig, en urnen die daarvan gemaakt zijn, zijn dus minder duurzaam.

Als de urn in de grond wordt begraven, is de ‘eco-urn’ gemaakt van plantaardig materiaal, de beste keuze. Deze urnen zijn er in verschillende varianten en materialen, zoals plantenextracten, zout en hars. In twee à drie jaar vergaat de urn volledig en wordt opgenomen in de natuur. Of een ‘zee-urn’ van organisch granulaat, die langzaam in het water oplost. Andere opties zijn een urn van ongebakken klei - breekt langzaam af in de aarde -, van hout, wilgentenen of schapenwol.

Meer informatie over urnen leest u op de website van GreenLeave.

Duurzaamheid is een ruim begrip. U kunt erbij denken aan onbespoten bloemen (geen gifstoffen), elektrische auto's (lage CO2-uitstoot), onverpakte groenten (geen plastic afval), maar ook aan eerlijke prijzen voor producten, netjes omgaan met medewerkers en iets belangeloos doen voor een ander. GreenLeave geeft een brede invulling aan het begrip duurzaamheid.

In GreenLeave zijn uitvaartondernemers verenigd die op een praktische manier invulling geven aan duurzaamheid. Namelijk:

• Door u de meest duurzame keuzes voor een uitvaart aan te bieden. Deze duurzame keuzes zijn gebaseerd op duidelijke criteria, getoetst door de Stichting Natuur & Milieu.
• Door de uitvaartbranche en leveranciers te stimuleren nog meer duurzame opties te ontwikkelen. De duurzame keuzes die GreenLeave-ondernemers bieden worden dan ook regelmatig herzien en aangevuld met nieuwe duurzame mogelijkheden.
• Alle bij GreenLeave aangesloten uitvaartondernemers voldoen zelf aan de volgende vijf kernprincipes van duurzaam ondernemen:
  1. Goed werkgeverschap
  2. Duurzame bedrijfsvoering
  3. Duurzame inkoop
  4. Eerlijk zaken doen
  5. Maatschappelijke betrokkenheid

GreenLeave heeft voor verschillende onderdelen van een uitvaart onderzocht wat de sociale- en milieuaspecten zijn en heeft criteria opgesteld voor duurzame alternatieven.

Belangrijk bij een duurzame uitvaart is, dat er gebruik wordt gemaakt van hernieuwbare grondstoffen en dat het productieproces energiezuinig is, dat toxische stoffen zo min mogelijk gebruikt zijn en dat het transport zo efficiënt mogelijk is geregeld. Ook zijn het bewaken van biodiversiteit en eerlijke arbeidsomstandigheden belangrijke uitgangspunten voor een duurzame uitvaart.