Moet ik btw afdragen over uitvaartdiensten?

Vrijgesteld van omzetbelasting

We beginnen natuurlijk bij het begin. Een ondernemer die diensten verleent moet hierover in beginsel btw rekenen en deze btw periodiek afdragen aan de Belastingdienst. Deze regel zou geen regel zijn als hierop geen uitzonderingen zouden zijn. De wet bepaalt namelijk dat sommige diensten zijn vrijgesteld van omzetbelasting (btw). Eén van de vrijstellingen die de wet geeft is voor “de diensten door lijkbezorgers”.

Door lijkbezorgers?

Hoewel dit een duidelijke uitzondering lijkt, zitten hier toch wat haken en ogen aan. Want, geldt deze uitzondering voor iedereen die zich “lijkbezorger” noemt of wordt er door deze titel heen gekeken? Worden álle diensten verband houdende met de lijkbezorging vrijgesteld? Zijn ook aanverwante dienstverleners – denk aan het leveren van rouwkaarten of de lijkkist, maar ook horeca bij een uitvaart – dan ook vrijgesteld? Laten we hier eens wat verder naar kijken.

De diensten, niet de dienstverlener

Over deze vragen heeft de rechtspraak en later ook de overheid zich in beleidsregels uitgelaten. De vrijstelling voor omzetbelasting voor diensten door lijkbezorgers, crematoria en exploitanten van begraafplaatsen, zoals de beleidsregels deze noemen, gelden slechts voor die diensten die “kenmerkend en essentieel zijn voor de diensten die door een lijkbezorger worden verricht”. Iedereen die deze diensten verricht is vrijgesteld, ongeacht de titel of het etiket dat hij opgespeld krijgt. De vrijstelling is dus niet afhankelijk van de hoedanigheid van de dienstverlener, maar afhankelijk van (het karakter van) de verrichte dienst. Let op, want hier zit ook direct de beperking van de vrijstelling! Alleen die diensten die kenmerkend en essentieel zijn voor de diensten van een lijkbezorger of crematorium zijn vrijgesteld.

Kenmerkend en essentieel

Je zult begrijpen dat hier veel discussie over wordt gevoerd. Immers, welke diensten zijn nu wel, en welke diensten zijn nu niet “kenmerkend en essentieel”? De beleidsregels geven hiervan een aantal voorbeelden:

• de verzorging en opbaring van het lichaam van de overledene;
• het dragen van de lijkkist;
• de verzorging van de uitvaartplechtigheid;
• de teraardebestelling of crematie (inclusief de asverstrooiing).

Dit is echter absoluut geen uitputtende opsomming. Logisch, want hetgeen wordt verstaan onder “kenmerkend en essentieel voor de diensten die door een lijkbezorger worden verricht” is afhankelijk van de maatschappelijke opvattingen en onderhevig aan het tijdsgewricht. Wat in 1950 als gebruikelijk werd gezien was dat in 1995 niet meer, en wat heden ten dage als standaard wordt gebruikt zal dat over tien jaar misschien niet meer zijn. Dit maakt het echter niet gemakkelijker om te bepalen of jouw diensten al dan niet zijn vrijgesteld.

Rechtstreeks verband met essentiële diensten

Hier komt ook nog een uitbreiding van de vrijstelling bij. Ook diensten of leveringen die in rechtstreeks verband staan met de essentiële diensten worden vrijgesteld. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om levering van het lijkomhulsel en van rouwkaarten, en vervoer van de overledene. 

Het plaatsen van een rouwadvertentie of de levering van bloemen zijn volgens de beleidsregels van de Belastingdienst dan weer níét vrijgesteld, omdat die geen onderdeel uitmaken van de kenmerkende en essentiële dienst die bestaat in de verzorging van de uitvaartplechtigheid resp. de diensten van een lijkbezorger.

De beleidsregels hebben een bijlage waarin een lijst met diensten en leveringen is opgenomen en of die wel/niet met btw belast zijn.

Kortom

De conclusie is dan ook even simpel als ingewikkeld. Het uitgangspunt is dat je als ondernemer btw moet afdragen. Enkel voor die diensten en leveringen die kenmerkend en essentieel zijn voor de diensten van een lijkbezorger of daarmee in rechtstreeks verband staan, geldt een vrijstelling. Diensten die niet kenmerkend zijn, zoals een religieuze of levensbeschouwelijke voorganger, of te ver van deze kerndiensten afstaan, zoals horeca tijdens een begrafenis- of crematieceremonie, zijn niet vrijgesteld.

Vragen?