Leven met rouw
Rouwen verloopt bij niemand hetzelfde. Wel is er een aantal fases die mensen in rouw veelal doormaken.
Fases van rouw
- Erkennen: gaan beseffen dat de ander nooit meer terugkomt
- Herkennen: omgaan met emoties en gevoelens
- Verkennen: aanpassen aan een leven zonder de ander
- Verbinden: verder leven met de herinneringen
Leven met een chaos aan gevoelens
Rouwen kan veel en tegenstrijdige gevoelens losmaken: verdriet, eenzaamheid en leegte, maar ook boosheid, angst, machteloosheid en schuldgevoel. De ander kan alle gedachten en zelfs dromen domineren en een rouwende kan negatiever over zichzelf gaan denken. Het gedrag kan veranderen: wie rouwt, kan zich terugtrekken en veel huilen, of wordt juist actiever, opstandiger en heeft de neiging om meer risico’s te nemen dan voorheen. Probeer niet te snel te oordelen. Rouw vraagt nu eenmaal energie, tijd en aandacht.
Vermoeidheid en andere fysieke verschijnselen
Een verlies kan leiden tot grote vermoeidheid. Andere veel voorkomende lichamelijke reacties zijn stress, vergeetachtigheid, slechte concentratie, hartkloppingen, slapeloosheid, hoofdpijn en misselijkheid, darmklachten en een verstoorde eetlust. Stress kan vatbaarder maken voor griep en verkoudheden. Gezond eten en voldoende buiten bewegen kan helpen de lichamelijke klachten te verminderen.
Wat te doen?
Structuur in de dagelijkse dingen geeft houvast. Dit kan zo basaal zijn als vaste tijden voor eten, slapen en beweging. Hou de eigen behoeften goed in de gaten en probeer daar gehoor aan te geven. Soms zijn mensen om je heen fijn, op andere momenten voelt alleen zijn prettiger. Lezen over of praten met anderen die hetzelfde hebben meegemaakt kan helpen. Praat ook met de werkgever over de behoefte om te rouwen en de tijd die daarvoor nodig is.
Rouw verwerken?
De term ‘rouwverwerking’ kan verkeerd aanvoelen. Helemaal verwerken doe je een groot verlies namelijk niet. Maar de meeste mensen slagen er wel in om (op termijn) op eigen kracht verder te gaan. Lukt het niet om het dagelijkse leven weer op te pakken, dan kan professionele rouwbegeleiding helpen.