Beoordeling zelfstandigheid – maak er werk van!

BLOG

Ruim 70% van de uitvaartondernemers in Nederland werkt als zelfstandige zonder personeel. Dit hoge percentage zelfstandigheid is goed te verklaren door een combinatie van factoren die kenmerkend zijn voor de branche.

Zo speelt autonomie een grote rol: veel uitvaartprofessionals hechten waarde aan de vrijheid om zelf te bepalen wanneer en hoe zij werken. Daarnaast zien we een toenemende specialisatie binnen het vakgebied — denk aan disciplines zoals ritueelbegeleiding en thanatopraxie — die zich goed lenen voor zelfstandig ondernemerschap. Ook de natuurlijke fluctuaties in het werk, met onvoorspelbare pieken en dalen, zorgen voor een behoefte aan een flexibele schil van professionals. Tot slot is de instapdrempel relatief laag: de opstartkosten zijn beperkt, en veel faciliteiten kunnen op afroep worden ingehuurd.

De logische oorzaken voor het hoge aantal zelfstandigen in de uitvaartbranche worden helaas niet meegewogen bij de beoordeling van arbeidsrelaties door de Belastingdienst. Sinds 1 januari 2025 is het handhavingsmoratorium opgeheven en handhaaft de Belastingdienst weer actief op de juiste kwalificatie van arbeidsrelaties. Daarbij wordt gewerkt met een zogenoemd ingroeimodel. Dit betekent dat er in principe geen correcties of naheffingen worden opgelegd over perioden vóór 1 januari 2025, tenzij er sprake is van kwaadwillendheid. Ook worden er in 2025 geen vergrijpboetes opgelegd aan partijen die aantoonbaar actief bezig zijn met het correct kwalificeren van arbeidsrelaties.

Deze ‘zachte landing’ betekent echter niet dat je achterover kunt leunen. Het is essentieel om je zakelijke samenwerkingen kritisch te beoordelen: is er sprake van ondernemerschap (zelfstandigheid) of van werknemerschap? Die beoordeling moet je per geval maken, aan de hand van negen gezichtspunten die voortkomen uit de jurisprudentie. BGNU-leden vinden hierover uitgebreide informatie op de BGNU-website, inclusief een terug te kijken webinar. Vergeet niet in te loggen.

De Belastingdienst heeft inmiddels contact gezocht met BGNU — niet voor handhaving, maar voor informatievoorziening over de beoordeling van zelfstandigheid. Binnen de dienst is een speciaal Marktteam opgericht dat los van de handhaving vragen beantwoordt. Als branchevereniging kunnen wij geanonimiseerde praktijkcasussen aan dit team voorleggen. Zo’n casus moet een duidelijke beschrijving bevatten van de relevante feiten én een beoordeling van de arbeidsrelatie op basis van de negen gezichtspunten. Het Marktteam geeft daarop een reflectie terug.

Heb je een zakelijke samenwerking waarvan je graag wilt weten hoe de Belastingdienst deze beoordeelt? Stuur je casus dan naar info@bgnu.nl. Wij beoordelen deze eerst intern en leggen hem vervolgens onherleidbaar voor aan de Belastingdienst. Dit aanbod geldt voor zowel leden als niet-leden van BGNU. De casussen en hun beoordeling worden geanonimiseerd gepubliceerd op onze website, zodat de hele branche ervan kan leren.

Brigitte Wieman
directeur BGNU