Geef nabestaanden rust bij keuze asbestemming

Haastige spoed is zelden goed. Dus waarom zou je de bewaartermijn voor crematieas schrappen, terwijl die de tijd geeft om, met alle nabestaanden, een weloverwogen keuze te maken?

“Als een naaste overlijdt komt er veel op mensen af. Emotioneel gezien is het misschien wel een van de zwaarste momenten van iemands leven, terwijl er tegelijkertijd veel geregeld moet worden.” Zo begint de initiatiefnota van D66 uit 2018. Des te opmerkelijker is het, dat juist in deze nota gepleit wordt voor het direct mee naar huis kunnen nemen van crematieas. De overweging daarbij is dat veel nabestaanden het prettig zouden vinden om het afscheid nemen bij een crematie, net als bij een begrafenis, in één dag af te ronden. Nu moet men immers nog 30 dagen wachten alvorens men de as mee naar huis kan nemen, in een columbarium kan laten plaatsen of kan verstrooien.

Die wachttermijn is er ooit gekomen om de crematieas te kunnen gebruiken voor strafrechtelijk onderzoek. Niet echt een goede reden, want afgezien van het feit dat bij een niet-natuurlijk overlijden tijd voor onderzoek wordt ingeruimd voordat het lichaam wordt vrijgegeven voor crematie, is in crematieas geen DNA meer aanwezig dat waardevol zou kunnen zijn voor onderzoek.

Maar in andere opzichten is de wachttermijn wel waardevol gebleken. Immers, zoals D66 in 2018 ook als schreef, nabestaanden hebben direct na een overlijden vaak veel aan hun hoofd. Los van het besef van het onomkeerbare verlies, is er de keuze voor begraven of cremeren, de invulling van de plechtigheid, het uitnodigen van familie en vrienden, etc. Tijd en rust om te bedenken en met elkaar te bespreken wat de asbestemming moet worden, is er vaak niet.

Natuurlijk zouden nabestaanden die vinden dat zij er direct na de crematie nog niet aan toe zijn om de asbestemming te bepalen, er altijd voor kunnen kiezen om de asbus langer in het crematorium te laten. Maar waarom zou je ze de druk opleggen? Als je de crematieas direct na de crematie kunt meenemen of verstrooien, ontstaat er al snel het gevoel dat dat zo hoort; het geeft een sociale druk.

En zeker de families waarin niet alle nabestaanden direct in beeld zijn, zijn niet gebaat bij een snelle keuze. We horen steeds vaker dat mensen pas na de uitvaart ontdekken dat hun vader of moeder is overleden. Het handhaven van een bewaartermijn voor de crematieas vergroot de kans dat zulke niet-ingelichte nabestaanden wel op de hoogte zijn van het overlijden voordat de asbestemming is bepaald.

BGNU en Uitvaartorganisaties Nederland vinden het daarom belangrijk dat in de herziene Wet op de lijkbezorging een bewaartermijn van minimaal twee weken opgenomen blijft. Zo spelen we in op veranderende familierelaties in Nederland en geven we nabestaanden rust om een goede keuze te maken.