Gezondheidsrisico’s bij overlijden na radiotherapie verwaarloosbaar

RIVM onderzocht de stralingsrisico’s bij overlijden kort na een medische behandeling met nucleaire stoffen. Zelfs in het ergste geval (overlijden 24 uur na behandeling) blijft de straling onder de toegestane doses. Alleen bij het uitstrooien van de as kan de limiet overschreden worden. De blootstelling is dan te vergelijken met die van enkele röntgenfoto’s.

Steeds vaker worden voor (kanker)patiënten – voor diagnose en therapie – radioactieve stoffen ingezet. De overledene is dan een tijd lang zelf een bron van (ioniserende) straling en moet tot de doses acceptabel zijn in het ziekenhuis verblijven en ook daarna nog bepaalde voorzorgmaatregelen (leefregels) in acht nemen, bijvoorbeeld geen baby op schoot nemen.

Het Rijks Instituut voor Volksgezondheid en Milieuhygiëne (RIVM) onderzocht de stralingsbelasting bij overlijden kort na een radiotherapie. Het onderzoek laat zien dat de blootstelling aan straling van naasten, artsen en medewerkers in de uitvaartbranche beneden de daarvoor geldende limieten blijft.

De stralingsdosis die medewerkers op hun handen kunnen krijgen bij verwerking van as kan volgens het onderzoek wel de limiet overschrijden. Die blootstelling is te vergelijken met enkele röntgenfoto’s. Het dragen van handschoenen vermindert in veel gevallen de dosis.

Ook is er een mogelijke overschrijding van de limiet voor verspreiding van radioactiviteit in de lucht bij uitstrooien van de as. Dit betekent dat nabestaanden in sommige gevallen enkele weken tot maanden langer moeten wachten met het uitstrooien van de as.

Het RIVM maakte ook een inschatting hoe vaak beroepsgroepen zonder het te weten worden blootgesteld aan een radioactieve besmetting, en stelt dit op hooguit twee keer per jaar. Uit de studie blijkt dat een overschrijding van de wettelijk toegestane doses ioniserende straling bij het verwerken van de as 0 tot 2 keer per jaar voorkomt.

De medische- en uitvaartsector hanteren aanbevelingen voor het omgaan met overledenen die behandeld zijn met radioactieve stoffen. De Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) komen op basis van het onderzoek in het begin van 2020 met beleid dat richting geeft aan het aanpassen van de aanbevelingen. Brancheverenigingen implementeren die in hun arbocatalogi voor de uitvaart- en crematiesector.