Positieve impact: terugblik op het BGNU ThemaEvent over duurzaamheid

Van bloemen uit eigen tuin tot een demontabel, dus herbruikbaar, uitvaartcentrum: zomaar wat ideeën om te werken aan een positieve final footprint.

Op 4 april 2022, de dag van wéér een alarmerend IPCC-Klimaatrapport, vond BGNU’s ThemaEvent over duurzaamheid – oorspronkelijk gepland op 17 maart – alsnog plaats. De sprekers, grotendeels afkomstig uit het zuiden van het land, zijn hersteld van corona en bruisen van duurzaamheid-enthousiasme.

Ilse van de Voort, manager maatschappelijk verantwoord ondernemen, bijt het spits af met haar verhaal over de ambitieuze doelstelling van DELA: in 2030 is positieve impact een feit. Dat is ook het verhaal van Bas Notermans: een positieve Footprint realiseren.

Pollvragen laten zien dat de deelnemers van het webinar wel weten wat de grootste footprint van de uitvaart is: de autokilometers die bezoekers afleggen.

Lijkt dat een lastig punt om aan te pakken? De sprekers – naast Notermans en Van de Voort, zijn dat Dennis Vrolijk (Zuylen Uitvaartverzorging) en Evert de Niet (GreenLeave) – hebben suggesties genoeg: livestreamen, bezoekers vragen om samen te rijden, alternatieve vervoermiddelen, groenere brandstoffen. In het decembernummer van Brancheblad Uitvaartzorg, een themanummer over duurzaam vervoer, staan nog veel meer tips. 

Spreker nummer twee, Notermans van Uitvaartverzorging Van der Laan, heeft een mooi voorbeeld van alles op één locatie: 70 procent van de uitvaarten vindt plaats in het nieuwe uitvaartcentrum Aerdehof en gaat van daaruit met de loopkoets naar het nabijgelegen crematorium of de natuurbegraafplaats.

In werelds ‘cradle-to- cradle’-hoofdstad Venlo liet hij zijn bedrijf, in 2017 overgenomen van zijn schoonouders, doorlichten door het C2C ExpoLAB. Die uitkomst, maar vooral dat hij zijn jonge kinderen een mooie toekomst gunt, leidde tot het besluit dat het nieuwe uitvaartcentrum cradle-to-cradle ‘van wieg tot wieg’- moest worden.

Dat betekende zoveel mogelijk gebruik van hernieuwbare grondstoffen en energiebronnen – geen gas, maar warmtepompen en zonnepanelen –, met veel aandacht voor kwaliteit van de binnenlucht (we brengen 90 procent van onze tijd binnen door!).

Gebouwd werd er zoveel mogelijk demontabel, zodat de bouwmaterialen eenvoudig te hergebruiken zijn en niet bij het afval belanden. Denk bijvoorbeeld aan bouwen met ‘ClickBricks’.

Leveranciers worden uitgedaagd om tot afspraken te komen over terugname van materialen na de gebruiksduur om zodoende hergebruik en upcycling te stimuleren. Al is dat nog niet zo simpel als het klinkt. Notermans: ‘Wij wilden liever de dienst ‘zitten’ afnemen, in plaats van het product ‘stoel’, maar zover was ons leverancier nog niet: het zijn wel stoelen van gerecycld materiaal geworden.”

Greenleave voorzitter Evert de Niet vertelt dat ook Greenleave probeert leveranciers mee te krijgen, bijvoorbeeld om de kilometers verpakkingsplastic die om kisten gewikkeld wordt, mee terug te nemen, én te recyclen. Van de Voort: “Onze leverancier maakt er nieuwe folie van!”

Nog een laatste punt over het duurzame gebouw: het mag gezien worden! Notermans: “Onze architect wilde de zonnepanelen niet in het zicht, maar dat wilden wij juist wel, we willen laten zien dat we duurzaam zijn.” Van de Voort: “Zeker, iedereen werkt graag mee aan een mooiere wereld. Vertel je duurzame verhaal, vertel dat je impact maakt!”

Notermans heeft nog een punt: de enorme hoeveelheid lijkhoezen die in coronatijd gebruikt werden – voor het geval lichamen toch nog besmettelijk zouden zijn. “Ook al was aangetoond dat een natte handdoek op het gezicht afdoende was om een eventuele laatste nog besmettelijke zucht op te vangen.” Notermans ging in gesprek met de collega’s: “Ook als er weer een pandemie of een andere crisis uitbreekt, moeten we niet meteen terugvallen in niet-duurzaam gedrag.”

En dan is de uitvaartverzorger aan zet. Dennis Vrolijk, uitvaartverzorger bij Zuylen, geeft voorbeelden van hoe uitvaartverzorgers aanhaken bij wat ze bij de mensen thuis aantreffen, gesteund door het goede voorbeeld dat hun eigen werkgever biedt.

Vrolijk: “Wij hebben alles op één terrein: uitvaartcentrum, crematorium, begraafplaats, een elektrisch overbrengauto en we doen zelf veel aan het voorkomen en recyclen van afval. We introduceerden een Bredase kist: gemaakt van hout dat Breda niet uit is geweest.”

“Zit ik bij mensen thuis en kijk ik uit op een mooie tuin, hoe makkelijk is het dan om voor te stellen dat de kleinkinderen ieder een mooie bos bloemen plukken en de plaatselijke bloemist vragen daar een mooi stuk van te maken? Weten jullie hoeveel kilometer een gemiddeld bosje bloemen aflegt? Zevenduizend kilometer.” De Niet: “En die worden niet afgelegd per boot.”

Bedenk dan ook nog eens dat de meeste gekochte boeketten niet eens bij het gft mogen, vanwege de hoeveelheid bestrijdingsmiddelen die ze bevatten. Ook bij de bloemen wordt samengewerkt met de leveranciers. Vrolijk: “Wij hebben onze leverancier gevraagd om de Barometer duurzame bloemist te halen.”

Met relatief kleine dingen kun je grote impact behalen. Vrolijk: “Als je hoort dat een familie uit ‘denken dat het zo hoort’ zegt ‘doe er maar een lint’ bij, zeg ik ‘laat het toch weg’. Veel beter voor het milieu. Wat moet je later met dat lint? Voor wie is het eigenlijk?’ Hetzelfde geldt voor het meegeven van mobiele telefoons. Ook een mooi voorbeeld: bij een mevrouw die kikkers verzamelde gaven we de bezoekers van haar uitvaart in plaats van een prentje allemaal een kikkertje mee.”

Vrolijk: “Zonder een moraalridder te worden, natuurlijk. Wij verzorgen allereerst uitvaarten die passen bij overledene. Maar wie wil niet bijdragen aan een mooiere wereld?”

Op de website van BGNU vind je meer informatie over het omlaag brengen van de CO2-uitstoot, duurzaam inkopen en communiceren over duurzaamheid.